تحلیل اقتصادی بازدید از واحد کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره)

الفت نیوز، پایداری و توسعه پایدار به معنای پاسخگویی به نیازهای اقتصادی و اجتماعی امروز بدون به مخاطره انداختن محیط زیست و نیازمندی‌های نسل آینده است. پایداری در لغت به معنای استمرار و ثبات است اما در قرن بیست‌ویکم اشاره به همکاری مسالمت آمیز بین زندگی انسان و محیط‌زیست اشاره دارد. عبارت توسعه پایدار برای نخستین بار در همین سال توسط دونلا مدوز و ادوارد گلداسمیت رایج شد. از آن زمان مباحثی مانند مدیریت نابع انسانی سبز، زنجیره تامین سبز، بازاریابی سبز، اینترنت انرژی، اصلاح الگوی مصرف و موارد مشابه بسیاری وارد ادبیات سازمان و مدیریت شده است. گردشگری پایدار و بازاریابی پایدار از دیگر نمودهای آن در مدیریت هستند. اساس اقتصاد دورانی و زنجیره تامین حلقه بسته نیز ریشه در همین مفهوم دارد. پایداری فرایندی است که مردم، سیاست گذاران، سازمان‌ها، منابع طبیعی و محیط زیست را درگیر می‌کند و تغییرات در رفتار، گرایشها، الگوهای مصرف، عادتهای خرید و چگونگی درک و ارزش گذاری محیط زیست از سوی جامعه را شامل می‌شود. شاید یکی از مهمترین بیانیه‌های مرتبط با پایداری از کمپل می‌باشد . وی معتقد است در نبرد انگاره‌های عمومی بزرگ، پایداری پیروز شده است و فعالیت سالهای آینده حقیقتاً معطوف به دقت جزئیات و کاهش فاصله بین نظریه و اجرا می‌باشد. نظر به اهمیت موضوع به تعریف توسعه پایدار موجود در کتب توسعه اقتصادی را می آوریم. واژه پایدار به معنای حیات، زنده نگه‌داشتن، استمرار و آنچه که می‌تواند در آینده تداوم داشته باشد، است. یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده، که معانی متفاوت و بسیاری دارد، در نتیجه فراوانی این معانی، صاحب نظران واکنش‌های فراوان و متفاوتی را در این حیطه ارائه کرده‌اند. مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیمِ در حال رشدِ حوزهای از موضوعات محیطی در کنار موضوعات اجتماعی-اقتصادی می‌باشد. توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسان‌ها با یکدیگر است. این مسئله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان که بر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است.
امروزه اکثر کارشناسان عرصه اقتصادی می دانند که برای حل مشکلات بیکاری راه اندازی بنگاههای کوچک و زود بازده می تواند موثر باشد. چرا که در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ توسط بخش خصوصی خیلی کم اتفاق می افتد . بنگاه های کوچک و متوسط به عنوان پیشران اقتصاد نقش قابل توجهی در اشتغال زایی،نوآوری،آموزش نیروی کار، توزیع ثروت در جامعه ،توسعه مناطق حاشیه ا ی، تامین تولیدات مورد نیاز کشورها، توسعه صادرات و سرمایه گذاری و در نهایت رشد اقتصادی کشورها دارند. از این جهت است که کشورها توسعه یافته از عمده کشورهایی هستند که حمایت دقیق و زیادی از این بنگاه ها دارند. در کشورهای در حال توسعه نیز فعالان اقتصادی به دلیل مزیت های برجسته این نوع کسب و کار ها از sme ها استقبال گسترده ای می کنند. اما نکات قابل توجهی نیز در شکل گیری و رشد روز افزون این نوع کسب و کار نیز وجود دارد. در واقع شرایط اقتصادی و اجتماعی دست در دست هم لزوم تشکیل این بنگاه ها را در کشورهای پیشرفته آشکارتر می سازند. رشد جمعیت، افزایش فارغ التحصیلان دانشگاهی، نیازهای بازار کار، نقش کار آفرینان در اقتصاد و نیز کوچک تر شدن حجم دولت از جمله این عوامل هستند. در مجموع می توان گفت که بنگاه های زود بازده در اغلب کشورهای پیشرفته علیرغم سهم اندک در صادرات از لحاظ اشتغالزایی، حکمرانان اقتصادی کشور محسوب می شوند که با سرمایه اندکی چنین نقشی را ایفا می کنند. این شرکت ها علیرغم دارا بودن نقش مهم در زنجیره تامین، اثرات زیست محیطی اندکی نیز دارند.
روز سه شنبه در معیت دوستان از کشت و صنعت نیشکر واحد امام خمینی (ره ) شعیبیه بازدیدی داشتیم این واحد با بهره گیری از توان نیروهای متخصص خود کارهای اقتصادی خوبی در راستای افزایش درآمدها و کاهش هزینه ها انجام داده است. که باعث امیدواری بیش از بیش به این صنعت مادر کشور گردید. به نظر میرسد کارهای بزرگی در حال انجام است ولی متاسفانه بصورت رسانه ای به اطلاع مردم نرسیده است. نیروهای متخصص و متعهد این واحد تولیدی بنا به اظهارات مدیران واحد توانستند طی سه سال متوالی بیش از ظرفیت اسمی شکر سفید تولید کنند و با تمام توان در جهت خودکفایی کشور به این کالای استراتژیک گام بر می دارند. یکی از مهمترین مباحثی که امروزه سازمان ها با آن روبرو هستند چگونگی مدیریت زنجیره تامین به صورتی کارا و اثر بخش است. از نکات برجسته این واحد زنجیره تولیدات آن بود شرکشت برنامه ریزی کرده است که در زمینه نیازهای بخش کشاورزی نیشکر هزینه ها را به حداقل برسانند. در این جهت با احداث واحد تولیدی، کود مورد نیاز خود را با اتکاء به نهاده های درون استانی، کود شیمیایی با استاندادردهای قابل قبول تولید می کند. کود تولید شده علاوه بر خود مصرفی بخش کشاورزی شرکت جهت فروش مازاد آن نیز برنامه ریزی شده است. ضمنا از موارد قابل ستایش این واحد علاوه بر مدیریت هزینه ها با ایجاد واحدهای کوچک تولیدی در جهت افزایش درآمدها گام های مثبتی برداشته است. و این عامل مهمی در جذب نیروهای بومی استان می باشد. طبق گزارش مدیران شرکت طی دوره دو ساله ۱۰۰۰ نفر از جوانان جویای کار و بومی منطقه جذب شدند. از جمله اقدامات درآمد زای این واحد به چند مورد اشاره می کنم:
– تخصیص بیش از ۲۰۰ هکتار از زمین های مازاد شرکت به کاشت درخت اکالیپتوس( ایجاد ۱۷۵ فرصت شغلی)
– احداث کارخانه اسانس گیری از برگ های اکالیپتوس که مصارف دارویی دارد.( ایجاد ۱۰۰ فرصت شغلی)
– احداث کارخانه ساخت ورق های ام دی اف از چوب درختان اکالیپتوس.( ایجاد ۷۵ فرصت شغلی)
– احداث کارخانه تولید زغال بریکت از مواد چوبی غیر قابل استفاده و ضایعات نیشکر( ۲۰ایجاد فرصت شغلی)
– احداث کارخانه تولید کود شیمیایی برای مصارف داخلی شرکت و فروش مازاد(۵۰ فرصت شغلی)
– ایجاد ۵ هکتار نهالستان اکالیپتوس برای مصارف داخلی و تامین نیاز کشاورزان منطقه( ۲۰ فرصت شغلی)
– تولید عرق برگ اکالیپتوس برای مصارف دارویی
– احداث واحد تولید کمپوست مورد نیاز واحد و فروش مازاد در بازارهای کشور.
در پایان سفر یک روزه گروه جلسه ای با حضور مدیران و کارشناسان شرکت برگزار گردید از برنامه ریزی شرکت در گسترش تحقیقات علمی برای افزایش راندمان تولیدات بحث گردید . ضمنا در صورت مساعدت دولت این شرکت قادر است ضمن ارتقای کیفیت تولیدات متنوع خود می تواند نقش موثری در کاهش بیکاری نیروهای جوان جویای کار علی الخصوص فارغ التحصیلان دانشگاهی داشته باشد.
12 اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دکتر سید عبدالله موسوی اقتصاددان